CAIER

Әсел Тасмағамбетова Париждегі Global Water Summit шарасында сөз сөйледі

Орталық Азия экологиялық зерттеулер институтының негізін қалаушы, эколог Әсел Тасмағамбетова Жаһандық су саммитіне шақырылып, Орталық Азия мен Қазақстан атынан су ресурстарымен қамтылу мәселесіне өңірлік көзқарасты таныстырды. Бұл өңірлерде су тапшылығы – алыс болашақтың қатері емес, күнделікті шындыққа айналып отыр.

Global Water Summit 2025 жылғы 12-14 мамыр аралығында Париж қаласында өтіп жатыр. Бұл – сумен қамту, инфрақұрылым, климаттың өзгеруіне төзімділік және жүйелерді трансформациялау мәселелері бойынша стратегиялық диалогқа арналған жетекші халықаралық алаң.

Әсел Тасмағамбетова Израильдің ұлттық су компаниясы Mekorot ұйымдастырған панельдік пікірталасқа қатысты. Пікірталаста су мен энергетика арасындағы өзара байланыс мәселелері климаттың өзгеруі контекстінде қарастырылды.

Іс-шараға су үнемдеу технологиялары саласындағы жетекші сарапшылар мен мамандар, соның ішінде Mekorot компаниясының бас директоры Амит Ланг және Қазақстанның су және энергетикалық ресурстар саласындағы стратегиясын таныстырған Санжар Арынбаев қатысты.

Өз сөзінде Әсел Тасмағамбетова үш басым бағытты атап өтті. Бұл бағыттарда өзгерістер қажеттілігі аса өзекті әрі инновациялар үшін зор әлеуеті бар:

  1. Су ресурстарын нақты уақыт режимінде мониторингтеу – біз өлшемейтін нәрсені тиімді басқара алмаймыз.
  2. Су шығындарын азайту – Орталық Азияда кейбір жүйелердегі шығындар 50%-ға дейін жетеді.
  3. Өнеркәсіптік ауыл шаруашылығын реформалау – ақылды суару, дақылдарды тұрақты таңдау және тұйық су айналымдары есебінен жүзеге асырылуы тиіс.

CAIER негізін қалаушысының пікірінше, алға жылжу үшін тек озық технологиялар жеткіліксіз – оларды климаттық жағдайларды, институционалдық ерекшеліктер мен өңірлік спецификаларды ескере отырып бейімдеу және жергілікті деңгейде жүзеге асыру қабілеті қажет.

«Қазақстан мен оның көршілері климаттық өзгерістер, өзендердің жоғары ағысында су алудың артуы және тозған инфрақұрылым салдарынан өсіп келе жатқан қысымға тап болуда. Сонымен қатар бізде су ресурстарын басқару тәсілін жаңғырту, цифрландыру және қайта ойластыру үшін бірегей мүмкіндік туындап отыр», – деп атап өтті өз сөзінде эколог Әсел Тасмағамбетова.

CAIER негізін қалаушы Жаһандық су саммиті командасына өңірлік дауыстар мен жаһандық инновацияларды тоғыстырған алаң құрғаны үшін алғыс білдірді, сондай-ақ Амит Ланг пен Санжар Арынбаевқа терең ойлы көшбасшылықтары мен пікірталасқа белсенді қатысқандары үшін ризашылығын жеткізді.
QZ